Flexibiliteit is nodig om alles te kunnen combineren

“In het begin van mijn studies wist ik niet dat er faciliteiten waren voor student-mantelzorgers. Na een tijdje ben ik gaan praten met de studentendienst. Ik denk dat ik een van de eersten was die met vragen rond mantelzorg kwam. De studentenbegeleider vroeg me wat ik nodig had. Flexibiliteit en begrip. Dat waren voor mij de sleutelwoorden. Zodat ik bijvoorbeeld op lesdagen ook chauffeur kon zijn voor mijn grootouders als niemand anders van mijn gezin die taak op zich kon nemen. Of een presentatie online kon doen als ik met hen in het ziekenhuis was. Of van lesgroep kon wisselen omdat de timing beter uitkwam. Ik kreeg hiervoor een bewijs dat ik kon tonen aan mijn docenten.    

Doordat we de mantelzorg altijd met ons hele gezin gedragen hebben, heb ik een vrij normale studententijd gehad. Ik zat op kot. In het midden van de week ging ik wel regelmatig eens terug naar huis om bijvoorbeeld met een van mijn grootouders naar het ziekenhuis te gaan voor een doktersbezoek, als mama, Stefanie of Barthel zich door hun werk niet konden vrijmaken. Maar op de andere dagen was ik gewoon student.

Het weekend besteedde ik wel grotendeels aan mijn grootouders. Op zaterdagvoormiddag ging ik voor bomma winkelen en bracht ik haar naar de kapper. ’s Middags was ik bij moeke. Toen bompa in zijn laatste jaar naar het woonzorgcentrum moest, omdat het door zijn dementie echt niet meer lukte om thuis te blijven wonen, merkte ik dat bomma eenzaam was. Dus ging ik ’s avonds ook vaak langs. Dan keken we samen naar FC De Kampioenen, met chips en een advocaat erbij. En op zondagavond, voor ik naar mijn kot trok, ging ik moeke nog even helpen. Vuilzakken buiten zetten en zo.”
 

“De momenten waarop mijn grootouders sterk achteruitgingen, vond ik het moeilijkst. Tijdens de blokperiode in 2021 heb ik gestudeerd naast het sterfbed van bomma. We wisten dat het niet meer lang ging duren en we hadden haar beloofd dat we niet van haar zijde zouden wijken. Stefanie en ik waren er de hele tijd, want ze was erg bang om alleen te sterven.

Mijn grootvaders stierven begin 2022 op amper twee weken van elkaar, enkele maanden nadat we afscheid hadden moeten nemen van bomma. Die periode vond ik bijzonder zwaar. Via een zorgpersoon aan de universiteit heb ik toen hulp gekregen. Ik kreeg uitstel voor een aantal deadlines. Zo had ik tijd om te rouwen en daarna bij te werken. De meeste docenten toonden veel begrip. En thuis kon ik gelukkig ook op elk moment terecht voor steun.

Andere moeilijke momenten? Het heeft natuurlijk wel eens gebotst in ons gezin. Ik vertrok vaak vanuit de kennis uit mijn opleiding. Mijn mama en zus – die allebei in een woonzorgcentrum werken – kenden de praktijk. Dat leidde soms tot een discussie, elk vanuit onze eigen goede intenties. Maar we vonden elkaar altijd snel weer terug. We kunnen niet zonder elkaar in de mantelzorg. Zowel praktisch als emotioneel zijn we er voor elkaar.”  
 

“Ik heb de voorbije jaren veel geleerd over de praktijk van zorg en alle vraagstukken die errond hangen. Van bloeddruk en saturatie meten tot hoe een pijnpomp werkt en sedatie verloopt. Ik ging vaak mee naar het ziekenhuis, om uitleg te geven over de onderzoeken in mensentaal. Mijn studies waren vrij theoretisch, maar door te zorgen voor mijn grootouders weet ik al hoe het er echt aan toe gaat.”

“En het zorgen werkt ook van twee kanten. Moeke kookt in het weekend graag eens voor ons. Nadat vake gestorven was, bleef ze voor twee koken en stak ze telkens een portie in de diepvries. Die kreeg ik dan de week erna mee op kot. 

Moeke is mijn grootste supporter. Ze is heel geïnteresseerd in wetenschap. Voor mijn masterthesis was ik in Zweden en dan videobelden we met elkaar. Ze wist heel goed waarmee ik bezig was in het labo. Tijdens mijn proclamatie heeft ze even mijn afstudeerhoed opgezet. Ze was zó trots.

Mantelzorg klinkt zwaar. Maar ik heb er ook echt wel van genoten. Het is belangrijk om je grenzen te bewaken en samen plezante dingen te blijven doen. Dat hebben we trouwens altijd gedaan als gezin. Een wandeling samen, ingehaakt, met de rollator of de rolstoel, of gewoon een stuk taart gaan eten. We deden ook al een uitstap met een elektrische riksja. Wat hebben we toen gelachen! Het was de voorbije jaren zeker niet alleen maar zorgen. Het was, en is, ook een plezier.” 
 

“Mijn vrienden aan de universiteit kenden mijn situatie en leefden mee. Tijdens de coronaperiode heb ik mijn echte vrienden leren kennen. Niet alle medestudenten hadden toen even veel begrip. Ik wilde mijn grootouders absoluut niet in gevaar brengen en hield me dus strikt aan de richtlijnen. Bomma en bompa waren in die periode echt zorgbehoevend en woonden in een ‘zorghuisje’ naast ons. Was er iets aan de hand, dan konden ze – dag of nacht – op een bel duwen en kwamen wij meteen helpen. Ik was hun knuffelcontact en maakte de keuze om alle andere contacten zo veel mogelijk te vermijden.

Op zo’n momenten merk je aan de reacties dat niet iedereen de impact van mantelzorg en de verantwoordelijkheid die erbij komt kijken begrijpt. Ik kende geen medestudenten in een gelijkaardige situatie. En ook al kreeg ik thuis heel veel steun, wat ik het meest heb gemist, is iemand die in dezelfde situatie zat als ikzelf. Een student-mantelzorger. Ik hoop met mijn verhaal het begrip voor jonge mantelzorgers te vergroten en de mogelijkheden bekender te maken.”
 

Wil je weten hoe je studies gemakkelijker kunt combineren met mantelzorg? Blader dan even naar pagina 12 in onze mantelzorggids.

Naar de mantelzorggids