Alles over PFAS in Hasselt

wo, 08/06/2022

De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) voerde op tientallen sites in Vlaanderen verkennende bodemonderzoeken uit naar de aanwezigheid van PFAS-vervuiling. In Hasselt stelde OVAM op één locatie verhoogde concentraties PFAS vast: de voormalige brandweersite in de Willekensmolenstraat. Er is geen reden tot paniek, maar de stad Hasselt speelt liever op zeker en plant een aantal acties.  

brandweersite
Deel deze pagina:

Site Gouverneur Verwilghensingel

Mei 2023: maatregelen putwater
Ook bij een terrein in de Gouverneur Verwilghensingel  zijn verhoogde PFAS-waarden vastgesteld in de bodem. Ook hier werden, net zoals bij het bedrijventerrein Stadsheide (zie beneden), door OVAM no regret-maatregelen voor putwater uitgevaardigd in een straal van 500 meter om de site. Er zijn verdere onderzoeken gepland op de site in de nabije omgeving.

Bedrijventerrein Stadsheide

Januari 2023: maatregelen putwater
Op verschillende meetpunten bij een exploitatie op bedrijventerrein Stadsheide zijn verhoogde PFAS-waarden vastgesteld in de bodem. Op basis van dit onderzoek adviseert het Agentschap Zorg en Gezondheid (AZG) no regret-maatregelen in een straal van 500 meter rond de site. De resultaten van de bodemstaalanalyses zijn geruststellend waardoor no regret-maatregelen voor bodemgebruik niet nodig zijn. Enkel voor het gebruik van putwater raadt OVAM het volgende aan: 

•    Gebruik uw putwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of om ermee te koken.
•    Gebruik uw putwater niet om uw zwembad vullen en moestuin water te geven.
•    Putwater kan gebruikt worden voor laagwaardige toepassingen zoals uw auto wassen, toilet doorspoelen, oprit afspuiten en sierplanten water geven maar vanuit duurzaamheidsoogpunt gebruikt u hiervoor best regenwater i.p.v. grondwater.

Algemene aanbevelingen voor alle omwonenden van mogelijk PFAS-verontreinigde zones:
• Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk. Volg de aanbevelingen in de voedingsdriehoek en eet gevarieerd, van verschillende bronnen.
• Voor alle aansluitbare putwatergebruikers: sluit u aan op het openbaar waterleidingnet.

Er zijn verdere onderzoeken gepland op de site in de nabije omgeving.

Voormalige brandweersite Willekensmolenstraat

December 2022: Onderzoek op aangrenzende percelen
Om een beter beeld te vormen van de verontreiniging breidt het onderzoek zich uit naar enkele aangrenzende percelen. Een bodemdeskundige bepaalde plaatsen voor boringen en peilbuizen. De buurtbewoners werden persoonlijk gecontacteerd. De resultaten die dit bijkomend onderzoek voortbrengt zullen ons als bestuur in staat stellen om de verontreiniging indien nodig te saneren.

Augustus 20222: Bodemonderzoek van start
Bodemonderzoek site Willekensmolenstraat ging van start. Pijlbuizen worden geplaatst en boringen uitgevoerd.  

Juni 2022: Bodemsaneringsdeskundige aangesteld
Om de verontreiniging in de Willekensmolenstraat beter in kaart te brengen, bestelde de stad Hasselt een aanvullend en beschrijvend bodemonderzoek (BBO). De aangestelde bodemsaneringsdeskundige start het onderzoek in de week van 22 augustus. In een BBO perkt de deskundige de verontreiniging af met behulp van diepteboringen. Treft men in één van de omringende boringen nog verontreiniging aan, dan vinden er extra afperkingen plaats tot alle boringen proper zijn. De deskundige kan zo de risico's op verspreiding, menselijke gezondheid en op vlak van ecotoxicologie berekenen. Indien nodig starten we aansluitend ook een saneringsdossier op. De bodemsaneringsdeskundige kreeg de opdracht het onderzoek nog dit jaar af te ronden. Op basis van nieuwe meetresultaten kan het Agentschap de voorzorgsmaatregelen tussentijds aanpassen.  

Mei 2022: Bijkomende voorwaarden bemalingen
In afwachting van verdere resultaten op de site in de Willekensmolenstraat legde de stad Hasselt bijkomende maatregelen op voor vergunningsaanvragen en meldingen voor bemalingen binnen de 500 meterzone. Dit om de aanwezige grondwaterverontreiniging niet verder te verspreiden en om te vermijden dat verontreinigd grondwater hergebruikt of geloosd wordt. Zo moet de exploitant na aanvang van de bemaling een analyseresultaat voorleggen dat aantoont dat de huidige PFAS-toetsingsnorm voor bemalingswater niet overschreden wordt. Momenteel hebben wij reeds twee dossiers ontvangen (op respectievelijk 400 en 450 meter van de oude brandweersite) waarin zich geen afwijkingen voordeden.

Februari 2022: aanvullend bodemonderzoek
De afdeling Milieu & Energie van de stad Hasselt stelt een dossier op voor een aanvullend en beschrijvend bodemonderzoek (BBO) om de verontreiniging op en om de voormalige brandweersite in de Willekensmolenstraat in kaart te brengen. Indien nodig starten we aansluitend ook een saneringsdossier op. Een uitgebreid bodemonderzoek kan 6 tot 12 maanden in beslag nemen afhankelijk van de vervuiling die aangetroffen wordt.

Januari 2022: maatregelen afgekondigd
Begin januari kreeg de stad Hasselt het advies van het Agentschap Zorg & Gezondheid om op één locatie in Hasselt de zogenaamde ‘no-regret maatregelen’ in te voeren: de voormalige brandweersite in de Willekensmolenstraat. Hier werden verhoogde PFAS-concentraties aangetroffen. In afwachting van verdere resultaten roepen we alle inwoners die wonen in een straal van 100 tot 500 meter rond het blusterrein op om voorzichtigheid aan de dag te leggen. Het Agentschap Zorg en Gezondheid (AZG), formuleerde, aanvullend op een goede basishygiëne, voorzorgsmaatregelen voor de buurtbewoners. Belangrijk is dat je geen groenten, fruit of eitjes uit de eigen tuin eet en  je geen grondwater als drinkwater gebruikt. Meer info over de voorgestelde maatregelen in Hasselt vind je hier. Bijkomende onderzoeken moeten de situatie beter in kaart brengen. Op basis van nieuwe meetresultaten kan het Agentschap de maatregelen aanpassen.

Juli 2021: start bodemonderzoeken
De OVAM startte met bodemonderzoeken op terreinen waar in het verleden fluorhoudend blusschuim werd gebruikt.

Juni 2021: risico's in kaart
De stad Hasselt maakte samen met de Hulpverleningszone Zuid-West-Limburg en OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij) een inventaris van terreinen met een verhoogd risico op PFAS, zoals terreinen waar eerder fluorhoudend blusschuim werd gebruikt. De inventaris ging naar OVAM en het Agentschap Zorg en Gezondheid voor verder advies. Op basis van hun ervaring en know-how evalueren zij of bepaalde activiteiten een grotere kans hebben op PFAS-aanwezigheid. Waar nodig, laten ze de bodem onderzoeken.

Wat is PFAS?

PFAS is de verzamelnaam voor meer dan 6000 chemische stoffen waarin onder andere een combinatie van fluorverbindingen en alkylgroepen voorkomt. Ze komen niet van nature voor in het milieu. PFAS worden veel gebruikt in industriële toepassingen en consumentenproducten. Het wetenschappelijk onderzoek naar PFAS en de mogelijke impact op de gezondheid is nog volop in evolutie. Wel lijkt het dat een hoge PFAS-blootstelling in verband staat met verschillende gezondheidseffecten. Er is een verhoogd risico op verstoring van lever en schildklier, verhoogde cholesterol, lager geboortegewicht en verminderde vaccinatierespons bij nakomelingen. Het gebruik van PFAS is sinds 2006 aan banden gelegd door de Europese Unie. Een verhoogde PFAS-waarde in je bloed betekent niet dat je sowieso gezondheidsklachten zal krijgen.


Vragen
Blijf op de hoogte van de lopende onderzoeken en vervolgstappen die we plannen via deze webpagina.
Alle informatie en de meest recente updates over PFAS/PFOS vind je op www.vlaanderen.be/pfas-vervuiling.
 

Specifieke vragen

  • Met specifieke vragen kan je terecht bij OVAM op het nummer 1700.
  • Algemene vragen over PFAS/PFOS kan je sturen naar het mailadres pfas@vlaanderen.be.
  • Voor lokale informatie, maatregelen en updates kan je contact opnemen met Wim Alaerts, Ruimte – Milieu & Energie, op het nummer 011 30 87 41 of wim.alaerts@hasselt.be.