Kindvriendelijke stad

In 2014 pionierde Hasselt door als één van de eerste steden in Vlaanderen het label Kindvriendelijke Stad te behalen. Het label erkent wie werkt aan kindvriendelijk beleid en wie inspanningen doet om de stad ook op maat van haar jongste burgers uit te bouwen. De afgelopen twee jaar doorliepen we opnieuw het traject waarbij we de noden en belangen van onze jongste inwoners in kaart brachten. In november 2022 behaalde Hasselt het label Kindvriendelijke steden en gemeenten opnieuw.

Hasselt streeft ernaar een aangename stad te zijn om in te wonen voor al haar inwoners: jong en oud. Net daarom is het zo belangrijk om elke dag opnieuw keihard in te zetten op kindvriendelijkheid: daar waar het goed is voor kinderen en jongeren, is het goed voor iedereen!

Trampoline

Wat hebben we gedaan?

Fase 1: Hoe kindvriendelijk is Hasselt?

In een eerste fase van het project werd op basis van een vragenlijst, diepgaande gesprekken, kwalitatieve beleidsindicatoren en cijfermateriaal een beeld gevormd van de ‘staat van kindvriendelijkheid’. Hiervoor deden we een beroep op alle stedelijke diensten, lokale actoren en uiteraard op kinderen en jongeren.

De thema’s hebben betrekking op de volledige leefwereld van kinderen en jongeren: welzijn & gezondheid, wonen, veiligheid, onderwijs & scholen, vrije tijd (sport, spel, cultuur en recreatie), mobiliteit & verkeer, milieu & duurzaamheid, publieke ruimte, participatie & actorschap van kinderen en jongeren.

De opvallendste resultaten vormden voeding voor verschillende focusgesprekken waarbij dieper in gesprek gingen hierover met jongeren, de jeugdraad, organisaties, directie van scholen en collega’s.

In totaal bevroegen we 855 kinderen, 637 jongeren en 844 volwassen gedurende deze fase.

We merkten al snel welke thema’s goed scoorden en waar nog werk aan de winkel was. Op basis van de inhoud van de eerste fase kozen we vier thema’s om dieper op in te gaan gedurende de tweede fase: mentaal welzijn; diversiteit, inclusie en gelijke kansen; publieke ruimte; participatie en actorschap.

Fase 2: Een belevingsonderzoek

In een tweede fase werd op deze 4 thema’s dieper ingegaan met kinderen, jongeren, studenten en volwassenen. Aan de hand van verschillende methodieken verkregen we een diepgaand beeld over de beleving, ervaringen en ideeën van diverse kinderen en jongeren.

Voor de uitwerking en uitvoering van het belevingsonderzoek zetten we sterk in op ons brede netwerk aan interne en externe partners en organisaties.

Vanuit hun belevingswereld formuleren we uitdagingen en schuiven we oplossingen naar voren, dit uiteraard steeds in overleg met de stad en de betrokken diensten.

In totaal participeerden er 56 kleuters, 338 kinderen, 251 jongeren en 225 studenten.

De toekomst: onze visie op kindvriendelijkheid

Wat betekent dat nu, kindvriendelijkheid in Hasselt? Waar staan we de komende jaren achter, wat willen we bereiken? Samen met het stadsbestuur schreven we een visie rond kindvriendelijkheid in Hasselt:

We bieden kinderen en jongeren …

  • een warme leefomgeving die hen laat groeien en kansen geeft om te worden wie ze willen zijn. We zetten verbondenheid en samenhang centraal en gaan zorgzaam met elke burger om. Daarbij verliezen we gelijkheid en diversiteit niet uit het oog. In Hasselt sta je er nooit alleen voor.
  • een veilige buurt waar ze onbezorgd kunnen spelen, experimenteren en beleven. Daarom geven we kinderen en jongeren letterlijk en figuurlijk ruimte: plaatsen om samen te komen en kansen om zich te ontwikkelen.
  • een betrokken samenleving waar ze als volwaardige medeburgers worden benaderd. We betrekken hen actief bij ons (jeugd)beleid via inspraak- en participatiemogelijkheden. Ook informeren we kinderen en jongeren op een actieve manier over thema’s die hen aanbelangen.

Want kindvriendelijk is mensvriendelijk.

Daarnaast schreef het stadsbestuur een actieplan uit om van Hasselt een betere plek voor kinderen en jongeren te maken. We werken de komende jaren aan de realisatie hiervan.

Vier belangrijke uitgangspunten

KVS

Kinderen en jongeren mogen er zijn.

Kinderen en jongeren kunnen zelfstandig en veilig van de openbare ruimte gebruik maken. Ze behoren tot het natuurlijke straatbeeld.
 

Kinderen en jongeren kunnen er komen. 

Via veilige wandel- en fietsroutes of openbaar vervoer moeten scholen, buurthuizen, sportverenigingen en andere voorzieningen gemakkelijk voor kinderen en jongeren bereikbaar zijn.

KVS

Kinderen en jongeren zijn welkom.

Kinderen en jongeren moeten zich welkom voelen en aangemoedigd worden om op diverse manieren deel te nemen aan de samenleving en moeten daarin ondersteund kunnen worden.  

Kinderen en jongeren kunnen meedoen.

De kinderen en jongeren worden gestimuleerd om zelf bij te dragen aan de verbetering van hun leefwereld. Er wordt naar hen geluisterd.

 

Enkele voorbeelden van realisaties

Mentaal welzijn: Çava? Çava!

Eind 2020, in volle coronatijd, organiseerde de stad Hasselt een bevraging bij jongeren over onder meer mentaal bevinden. De resultaten van de bevraging zijn ontnuchterend. Hasseltse jongeren zijn vermoeid, gedemotiveerd en hebben moeite met stress. Over het algemeen bleek uit de bevraging dat Hasseltse jongeren vaak verdrietig en eenzaam zijn en somber naar de toekomst kijken.

Gedurende de tweede helft van 2021 voerden we het belevingsonderzoek uit. Hier vormde mentaal welzijn een van de prioritaire thema’s. De resultaten waren duidelijk: het mentaal welzijn van onze kinderen scoort goed, dat van onze jongeren daarentegen zeer slecht. We bevroegen bij hun hoe ze zich voelden, wat de oorzaak daarvan was, waar ze wakker van liggen, maar ook hoe ze geholpen willen worden en wat we als stad kunnen doen.

De bevraging ‘çava? çava!’ kreeg een verder leven en werd een project. Het project omvat een podcastreeks van 5 afleveringen over 5 verschillende thema’s. In elke aflevering komt er een ander thema aan bod waarbij jongeren uit Hasselt ook aan het woord komen. Belangrijk is dat er telkens ook een psycholoog of expert bij zit om het thema of onderwerp te kaderen. Los van de podcastreeks zal er aan elke aflevering ook een actie of evenement gekoppeld worden.

“Ik hou mezelf normaal voortdurend bezig. Ik heb corona gehad en moest in een kamer zitten helemaal alleen. Dat was heel moeilijk omdat ik normaal continu bezig ben (praten met anderen, hobby’s, …). Toen besefte ik echt hoe fel wij onze problemen allemaal ontwijken door onszelf af te leiden.” (V, 17 jaar)

Meer info

Publieke ruimte: speelstraten en leefstraten

Kinderen en jongeren vinden het belangrijk om dichtbij thuis veilig te kunnen spelen. Om kinderen extra ruimte te geven zetten we speelstraten en leefstraten op. Jouw straat wordt zoveel leuker als speelstraat! Een speelstraat draait de rollen immers om: kinderen en buurtbewoners krijgen er een plek en doorrijdend verkeer hoort eventjes niet meer tot het normale straatbeeld. Kinderen kunnen er spelen, ontspannen en ontmoeten.

Meer info

Inspraak en participatie: de Basta Bende onderzoekt kindvriendelijkheid in het centrum en formuleert aanbevelingen voor het stadsbestuur

Publieke ruimte was een van onze prioritaire thema’s waar we Hasselt in kaart brachten, de functies van publieke ruimte bevroegen en de randvoorwaarden hiervan. Hieruit was het centrum een zeer besproken locatie bij jong en oud. Opvallend was enerzijds dat er nog veel werk was in het centrum, zeker voor kinderen die het centrum aangeven als een saaie plek. Anderzijds werd doorheen het belevingsonderzoek regelmatig faciliteiten en het meubilair besproken. Tijd om hier verder mee aan de slag te gaan! We schakelen onze kinderraad ‘de Baste Bende’ in. De Hasseltse kinderraad ‘de Basta Bende’ is het inspraakkanaal voor Hasseltse kinderen van basisschoolleeftijd. Samen met Villa Basta en een groepje gemotiveerde kinderen uit het vijfde en zesde leerjaar gaan we jaarlijks op zoek naar nieuwe manieren om van Hasselt een aangename en kindvriendelijke stad te maken.

Het Hasseltse stadsbestuur stelt de Hasseltse kinderraad ‘de Basta Bende’ aan om te onderzoeken hoe het gesteld is met de faciliteiten in de publieke ruimte. Gedurende 2022 onderzoeken ze het meubilair in de openbare ruimte. Ze onderzoeken hoe het hiermee gesteld is, wat beter kan en stellen concrete aanbevelingen op die nadien vertaald worden door de dienst Jeugd in acties. Daarnaast onderzoeken ze de faciliteiten voor kinderen in het centrum. Ze gaan dieper in op de kindvriendelijkheid in het centrum, breder dan enkel speelruimte. Ook hier maken ze een analyse en formuleren ze aanbevelingen. Nadien vertaalt de dienst Jeugd in samenwerking met andere diensten dit in een kinderkaart, welke inspeelt op de noden van kinderen maar ook een vertaling wordt van de aandachtspunten die ouders gaven tijdens de belevingsonderzoeken.

“Kom naar ons met een camera en vraag onze mening.” (M, 11 jaar)

Meer info

Mobiliteit en verkeer: High Five-project

Vanaf de start van het traject was het al snel duidelijk: veilige schoolomgevingen zijn prioritair van kinderen, jongeren en hun ouders. Ook dit schooljaar wil de stad dat elk kind veilig naar school kan gaan. Wat dat betekent? Zoveel mogelijk leerlingen te voet of met de fiets tot aan de schoolpoort krijgen. Toch wijst onderzoek uit dat 66% van de scholieren onnodig met de auto naar school komt. En maar al te vaak zijn dat leerlingen die binnen wandel- of fietsafstand van de school wonen.

Het High Five-project wil kinderen stimuleren om die gewoonte te veranderen. Het opzet is simpel: leerlingen van enkele basisscholen krijgen een slim bandje of fietslabel, om na hun wandeling of fietstraject munten mee te sprokkelen via ‘high fives’. Dat doen ze door hun bandje te scannen aan de verschillende gele palen, die terug te vinden zijn in de buurt van de school. Genoeg munten verdiend? Dan volgt er een toffe beloning! Denk aan zwembadtickets, extra speeltijd of wat lekkers. Bovendien leren kinderen zo ook wat bij over verkeersvaardigheid. En dat is belangrijk, wanneer ze later in hun eentje naar de grote middelbare school trekken.

High Five zet kinderen niet alleen aan tot bewegen, ook kadert het project in een grootschalig onderzoek naar de luchtkwaliteit in de schoolomgevingen. Living Lab, een onderdeel van de UHasselt, plaatste hiervoor verschillende sensoren die de luchtkwaliteit meten. Aan de hand van het aantal aanmeldingen weten de onderzoekers dus perfect hoeveel leerlingen er die dag naar school fietsten of wandelden. Zo wordt de impact van de verplaatsingswijze meteen duidelijk.

Meer info

Rapport

Alle input van kinderen en jongeren doorheen de fases is gebundeld in een rapport, onderbouwd met quotes en voorbeelden. Het rapport kan je hier raadplegen en downloaden.

Contact