Heraanleg Kapermolenpark

Bij de start van het bouwverlof op 15 juli 2019 wordt het park grotendeels terug opengesteld voor publiek. Bezoekers kunnen dan alvast via een nieuwe brede centrale wandel-as het park doorkruisen van de Elfde-Liniestraat tot de Japanse tuin. Voor zonnekloppers en picknickers is er de heringerichte zonneweide achter de ligweide van het zwembad en het op maat gemaakte parkmeubilair. En voor de jongste bezoekers realisereerden we alvast drie nieuwe speelzones nabij de cafetaria van het zwembad.

Ook de Finse piste is voor het bouwverlof deels opnieuw toegankelijk. Het parcours kunnen we echter pas opnieuw ‘rond’ maken wanneer het nieuwe fiets- en voetpad langs de Demer er ligt. Dat moet voor de start van het nieuwe schooljaar op 1 september klaar zijn. Tegen die tijd beschikt het park ook over nieuwe openbare verlichting.

Enkel de vijverzone blijft nog afgesloten. De afgelopen maanden werkten we daar intensief aan de uitbreiding van de vijver en de bouw van de betonnen structuur voor het uitkijkpunt met vleermuizenkelder en zwaluwwand. Dat laatste bleek echter complexer dan initieel ingeschat, waardoor de werken er meer tijd vereisen. In de loop van oktober moet ook dit gedeelte klaar en toegankelijk zijn.

Op maandag 4 februari 2019 ging de eerste fase van de heraanleg van start. Die heeft als doel de Demer uit haar isolement te halen en de relatie met het park te versterken via de herinrichting van:

De vijverzone
We schuiven de vijver op in oostelijke richting. De noordelijke oeverzone wordt op een natuurlijke afgegraven. Zo ontstaat een natuurlijke verbinding met de Demer. Doorheen deze nieuwe waterrijke zone leggen we een wandelpad. Dit pad vergroot het contact tussen de parkbezoeker en het water. Tijdens deze werken worden een aantal bomen gerooid. Deze compenseren we later in andere delen van het park.

Het fietspad langs de Demer
Om de zone tussen de vijver en de Demer vrij te maken, verleggen en vernieuwen we het tracé van het fietspad. Via een nieuw brugje richting de schaatsbaan zal het fietspad van oever wisselen.

Het evenementenplein
Nabij het evenementenplein dempen we een klein gedeelte van de vijver voor de aanleg van een uitkijkpunt. In deze natuurlijke helling, die tijdens evenementen dienst doet als zithelling, verwerken we een verblijfplaats voor vleermuizen. Langs de zijde van de vijver krijgt het uitkijkpunt een keerwand. Hierin verwerken we nestplaatsen voor oeverzwaluwen en andere vogels. Op deze manier willen we de natuurbeleving in het park vergroten. De bomen rondom het evenementenplein zijn te instabiel en breukgevoelig geworden. Deze worden uit veiligheidsoverwegingen gerooid.

• Voor de heraanleg van het park worden heel wat zware machines ingezet. Om de veiligheid van de bezoekers te garanderen, sluiten we delen van het park, de speeltuin en de looppiste (gele zone) af tot de herinrichtingswerken er klaar zijn
• Het fietspad langs de Demer wordt tijdelijk omgeleid tot het nieuwe fietspad klaar is
• Een aantal evenementen die jaarlijks in het Kapermolenpark plaatsvinden, verhuizen tijdelijk naar aan andere locatie

Het Kapermolenpark vormt met haar 30 hectare de meest omvangrijke groene ruimte binnen de Hasseltse stadskern. Voor veel Hasselaren is het hun groene plekje nabij het stadscentrum: om te joggen, de hond uit te laten, de kinderen te laten ravotten, te skaten… Het park maakt ook een belangrijk deel uit van onze stadsgeschiedenis. In 1982 schonk het toenmalige stadsbestuur het park aan de Hasselaren naar aanleiding van 750 jaar stadsrechten.

De afgelopen jaren veranderden de rol en het uitzicht van het park echter ingrijpend. Hierdoor kent het vandaag een grote diversiteit aan functies die elk afzonderlijk wel vlot werken, maar ze missen samenhang. Via een volledige heraanleg willen we opnieuw overzicht, leesbaarheid en uniformiteit in het park brengen, maar ook de inrichting nauwer afstemmen op de noden en wensen van de bezoekers.

Op verschillende manieren hebben we input verzameld voor de heraanleg van het park. Je kan immers geen nieuw park aanleggen voor een bezoeker, zonder die bezoeker zelf actief te betrekken. Speerpunt vormde ons digitaal participatieplatform. Via dat platform, ontwikkeld door Citizenlab, konden bezoekers en sympathisanten van het Kapermolenpark hun ideeën voor de heraanleg kenbaar maken en zo actief meewerken aan de visieschets. Met op korte tijd 1.600 unieke bezoekers, 370 geregistreerde gebruikers, 105 ideeën, 192 commentaren en 1.524 stemmen bleek dit een aanpak die de Hasselaar wel kon smaken. Maar ook technologiefederatie Agoria was enthousiast en bekroonde ons pas met de Agoria Smart City Award ‘Living’ 2017. Naast ons platform organiseerden we ook enkele offline acties zoals een masterclass waarbij zo’n 50 stakeholders nadachten over de toekomst van het park. Alle verzamelde input verwerkte het Tongerse tuin- en landschapsarchitectenbureau Burolandschap tot een visieschets.

Integratie van de Demer in het Park
Kapermolen is de perfecte plaats in het stadscentrum om de Hasselaar, en in ruimere zin alle bezoekers, terug in contact te brengen met de Demer. Momenteel bestaat er geen connectie tussen het park en de rivier. De Demer loopt nu net buiten het park waar ze aan het zicht onttrokken wordt door een scherm van bomen en struiken en een fietspad een bijkomende fysieke scheiding vormt. Bovendien ligt ze een 3-tal meter lager dan het maaiveld in het park. Binnen het vernieuwde ontwerp vormt de Demer de ruggengraat van het park. Door plaatselijk de zuidelijke oeverzone op een natuurlijk geprofileerde wijze af te graven, ontstaat een ruimte die op een gelijk niveau als het waterpeil van de Demer komt te liggen. Deze waterrijke zone wordt aangelegd ter hoogte van de huidige vijver. 

Speel-as
In het verlengde van deze waterrijke zone wordt een rechtlijnige speel-as aangelegd met aan beide zijden diverse speelzones voor verschillende leeftijdsgroepen. Tussen deze speelzones komt een meer natuurlijke vegetatie die de rechtlijnige en strak afgebakende speelpleinen accentueert. De speelzones voor de allerkleinsten krijgen een plaats nabij de cafetaria en het terras van het openluchtzwembad. Zo kunnen ouders een oogje in het zeil houden vanop het terras. In de richting van de waterrijke zone worden de speelterreinen meer avontuurlijk en geschikt voor de oudere leeftijdscategorieën. 

Sport-park
De concentratie van sporters leidt tot een leuke wisselwerking en geeft voornamelijk in de avonduren en tijdens het weekend een gezellige sfeer om samen te sporten. De Finse looppiste blijft uiteraard behouden en wordt uitgebreid in de richting van de heemtuin en over de Demer in de richting van de ‘Bloso’-terreinen. 

Centraal uitkijkpunt
Centraal in het park wordt als landmark een uitkijkpunt gecreëerd. Het uitkijkpunt ligt ongeveer een vijtal meter boven het huidige maaiveld en biedt op de top mooie vergezichten. De helling wordt uitgerust met zitelementen en is via een hellend pad bereikbaar. Aan de zijkant van de heuvel kan als amfitheater gebruikt worden met uitzicht op de naastliggende evenementenweide. 

Campuspark
Het park moet op termijn ook meer aansluiting vinden met de nabije omgeving. Zo voorziet het visieplan in een groene connectie tussen het Kapermolenpark en de omliggende scholen naar Angelsaksisch model met aangename studeer- en zitplekken. 

Evenementenzone
In het park worden op twee locaties belangrijke evenementenzones voorzien. Een van die zones komt ter hoogte van de huidige parking langs de 11de Liniestraat en het bestaande skateplein. Een goede technische aanleg met voldoende drainage moet het gebruik ervan het hele jaar door mogelijk maken. Op de overgang tussen het evenementenplein/Campuspark en de speel-as wordt een waterrijk speelelement voorzien. Naast het landmark is een tweede evenementenzone die aansluit op het amfitheater.

Fietsroutenetwerk
Momenteel ligt het fietspad deels in het park en deels langsheen de oever van de Demer. Het fietspad wordt volledig verplaatst naar de tegenoverliggende Demeroever. Zo ontstaat een fiets-o-strade met snelle verbinding vanuit Diepenbeek. Conflicten tussen fietsers en parkbezoekers worden op deze manier vermeden. Hiervoor is wel de aanleg van een fietsbrug nodig, dit moet verder bekeken worden ism de provincie Limburg.
    
Toegankelijkheid 
Reeds van bij de start van het ontwerpproces wordt gemikt op een gelijkwaardig, veilig en comfortabel gebruik van het park door een brede waaier van gebruikers in verschillende omstandigheden.

Omwille van praktische en budgettaire redenen wordt de realisatie van ons toch wel ambitieuze project opgedeeld in verschillende fases. In een eerste fase willen we zo veel mogelijk facetten uit onze visie realiseren. Hiervoor is momenteel 1 miljoen euro voorzien. Dit bedrag wordt aangevuld met de 250.000 euro die het project won als Vlaams laureaat 2017 van 'Natuur in je Buurt'.